Từ cây dược liệu thô đến sản phẩm Cao Chè Vằng chất lượng

Nằm trên vùng đồi, vốn ít ruộng, đa số bà con là công nhân nông trường Tân Lâm một thuở, bà
con làng Định Sơn (xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ, Quảng Trị) đã phát triển cho mình một nghề
mới: nghề ... nấu cao lá vằng. Sản phẩm kết tinh từ loài dược liệu có vị đắng chát ấy đã phần nào
giúp bà con có thêm thu nhập, ổn định đời sống!

Không khó để hỏi thăm đường đến Định Sơn. Địa danh vài năm trở lại đây đã nổi tiếng bởi nghề
nấu cao dược liệu, sản phẩm được bà con khắp nơi, từ Bắc vào Nam tìm mua. Một điều đặc biệt
khác, là vừa đặt chân đến đầu làng, mùi thơm đặc trưng tỏa ra trong các lò nấu cũng đủ sức hấp
dẫn níu chân ai từng một lần đến với miền đất này. Ông Trần Văn Luyến, Trưởng ban điều hành
làng nghề nấu cao dược liệu Định Sơn vui vẻ cho biết, cách nay hơn chục năm về trước, nghề
nấu cao dược liệu ở làng chỉ đếm được trên đầu ngón tay với tầm dăm bảy hộ. Mà chủ yếu người
dân nấu cao nhằm mục đích gửi đi đây đó cho người thân quen cái hương vị đặc trưng của quê
nhà vì không thể gửi một lúc đi mấy chục cân lá tươi cồng kềnh. Rồi tiếng lành đồn xa, từ chỗ nấu
cao làm quà biếu, bán nhỏ lẻ, dần dà người dân mở rộng quy mô nhằm kiếm thêm thu nhập, đáp
ứng nhu cầu thị trường. 



Một số hộ gia đình vẫn nấu cao theo phương pháp thủ công

 Nghề nấu cao tuy không thể làm giàu trong ngày một ngày hai nhưng đem đến cho người dân
một việc làm ổn định. Định Sơn có 138 hộ thì có hơn 70 hộ tham gia nấu cao dược liệu. “Ngày
trước, người dân chỉ nấu các loại cao lá phổ biến như lá chè vằng, cây chó đẻ, cây lá đung thì nay
nghề nấu cao đa dạng hơn nhiều với các loại như dây leo lạc tiên, hà thủ ô, cà gai leo, vằng...”.
Ước tính mỗi năm người dân Định Sơn cho ra thành phẩm hơn 100 tấn cao các loại. Giá cao
được bán ra thị trường dao động từ khoảng 140.000-200.000 đồng/kg, tùy theo loại. Trừ chi phí
các loại, mỗi hộ một ngày lãi khoảng 300.000 đồng, có hộ sản xuất quy mô lớn, đông nhân lực thì
lãi lên đến gần 1 triệu đồng. “Nghề nấu cao không giàu nhưng thu nhập ổn định, nhờ đó đời sống
của bà con trong thôn nâng cao hơn mấy năm trước. Bây giờ bà con ai cũng chú trọng việc cho
con cái học chữ”.

Ông Luyến bảo, điều đáng mừng nữa là bây giờ bà con khắp nơi trong Nam, ngoài Bắc đã biết
đến và ưa chuộng các loại cao này nên sản phẩm làm ra là có đơn đặt hàng ngay. Nhiều tiệm
thuốc bắc, thuốc nam cũng đặt mua sỉ để bán lại cho khách hàng bởi cao dược liệu không chỉ có
mùi thơm đặc trưng mà còn được chiết xuất từ tinh chất cây lá có dược lý rất tốt cho sức khỏe con
người. Nhiều loại cao của bà con Định Sơn còn được xuất bán sang thị trường Hàn Quốc. Nghề
nấu cao không khó nhưng đòi hỏi sự kiên trì, kỹ lưỡng trong khâu chọn dược liệu. Từ các loại lá,
thân cây tươi, được bà con cắt về rửa sạch, cho vào những chiếc nồi nhôm cỡ lớn. Củi để nấu
cao cũng được chọn lựa kỹ càng từ những cây thân gỗ như cây phi lao già để đượm lửa. Mỗi nồi
cao kể từ lúc bắc lên bếp đến khi thành cao luôn được bà con canh chừng mức độ lửa và tính thời
gian cụ thể. Để một nồi lá cây đong thành cao mất hàng chục tiếng đồng hồ với vài lần thêm nước.
Người nấu cao quen nghề, chỉ cần ngửi mùi thơm bốc ra từ lò nấu là đã biết cao đang cô đặc đến
độ nào và lúc nào thì có thể ngừng lửa. Cao sau khi nấu, đợi nguội, bà con bắt đầu cho vào
những túi nilon vừa đủ cân lạng rồi dùng ống thép dàn mỏng và đóng gói, đóng nhãn mác và đưa
ra thị trường.

Không dừng lại ở việc sản xuất nhỏ lẻ, một số hộ sản xuất có quy mô lớn còn cùng nhau thành lập
HTX nấu cao dược liệu Định Sơn. Ông Luyến cho biết, hiện có nhiều hộ tham gia thành lập
các HTX. “Nếu HTX được thành lập sẽ giải quyết nhiều vấn đề còn tồn tại như sẽ đưa ra quy định
chung về giá cả của sản phẩm, thành viên HTX có cơ hội tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ của các
chương trình cũng như thuận lợi trong việc vay vốn để mở rộng phát triển sản xuất”.

Với việc đầu tư hệ thống nồi ninh dược liệu và nồi cô đặc dược liệu (nồi cô cao) quá trình sản xuất
cao dược liệu của bà con sẽ được rút ngắn và hiệu quả, năng suất cao lại tăng lên. Nhờ có sự hỗ
trợ vốn từ chính quyền, HTX nấu cao dược liệu Đinh Sơn đã đạt được những bước tiến mới.



Nồi nấu dược liệu





Nồi cô cao dược liệu bằng điện tự động

So với nồi cô cao truyền thống, nồi cô cao đặc kiểu dáng mới có những ưu điểm riêng để có
thể xoay nghiêng 90 độ, dễ dàng lấy dược liệu ra ngoài. Hệ thống cánh khuấy có cánh vét bố trí
so lê, vét sát thành nồi, giúp dược liệu được khuấy đảo đều, không khê cháy, cao thuốc sánh hơn,
mịn hơn.



Cao cà gai leo

Khác với nồi cô cao dược liệu thông thường, Nồi cô đặc dược liệu với mục đích là nấu cao dược
liệu, nấu cao xương có độ ẩm thấp dưới 20%, tỉ lệ dinh dưỡng, hàm lượng dược chất cao. Vì thế
Nồi nấu cao đặc được thiết kế miệng nồi rộng để dễ dàng bay hơi nước, nhanh đặc, dễ sánh,
không khê cháy… đáp ứng nhu cầu nấu cao đặc, cao bánh, đặc biệt là cao ngựa bạch, cao hổ cốt,
cao xương dê…



Nồi nấu cao dược liệu cần có thêm biến tần để điều chỉnh tốc độ khuấy của cánh khuấy. Quá trình
khởi động từ tốc độ thấp giúp cho động cơ mang tải lớn không phải khởi động đột ngột, tránh hư
hỏng phần cơ khí, ổ trục, tăng tuổi thọ động cơ.

Biến tần có thể thay đổi tốc độ động cơ dễ dàng, bởi vậy dòng khởi động của động cơ sẽ không
vượt quá 1,5 lần so với dòng khởi động truyền thống bằng sao-tam giác, 4~6 lần dòng định mức.
Biến tần thường có hệ thống điện tử bảo vệ quá dòng, bảo vệ cao áp và thấp áp, tạo ra một hệ
thống an toàn khi vận hành. Nhờ dễ dàng thay đổi tốc độ cho nên biến tần có thể tiết kiệm điện
năng cho các tải thường không cần phải chạy hết công suất.

Tính đến thời điểm hiện tại, Định Sơn được UBND tỉnh Quảng Trị công nhận là làng nghề nấu cao
dược liệu duy nhất của tỉnh. Ông Đinh Văn Quyết, Bí thư Đảng ủy xã Cam Nghĩa phấn khởi, nghề
nấu cao dược liệu của bà con Định Sơn đã mở ra hướng sản xuất mới. Khi sản phẩm của làng
nghề đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, nhu cầu sử dụng của khách hàng trong nước
ngày càng nhiều, thì việc phải tính đến nguồn nguyên liệu lâu dài không còn là chuyện xa xôi. Bởi
vậy, xã đã quy hoạch vùng trồng dược liệu khoảng 2ha tại địa bàn làng Định Sơn, bước đầu thực
hiện thí điểm để có cơ sở vận động người dân chuyển đổi sang trồng cây dược liệu. Trong tương
lai gần, xã hướng đến việc giúp đỡ bà con xây dựng thương hiệu để đưa sản phẩm cao dược liệu
vươn xa ra thị trường trong và ngoài nước. Để có thể sản xuất cao dược liệu, cao xương đạt chất
lượng mỗi hộ gia đình, mỗi cơ sở sản xuất nên đầu tư hệ thống nồi đảm bảo chất lượng VSATTP,
cùng với đó là tiết kiệm tối đa thời gian cũng như công sức lao động. Nếu bạn đang tìm hiểu về hệ
thống làm cao dược liệu, cao xương. Xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh nhất.

CÔNG TY CP CÔNG NGHỆ KAG VIỆT NAM

Hotline: 0904685252

Website: www.maythucphamkag.com - www.xuyena.vn

Email: Kagtechvn@gmail.com

Địa chỉ: Số 115, ngõ 509 Vũ Tông Phan, Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội

Chia sẻ cho bạn bè!