Khi những nải chuối chín vàng được bán với giá chỉ vài nghìn đồng một kg, nhiều người nông dân
vẫn loay hoay trong bài toán "được mùa, mất giá". Nhưng nếu thay đổi tư duy, xem quả chuối
không ... phải là điểm cuối mà là điểm khởi đầu của một chuỗi giá trị mới, câu chuyện sẽ hoàn toàn
khác. Biến chuối tươi thành chuối sấy khô, sấy dẻo không chỉ là cách giải cứu nông sản mà còn là
con đường làm giàu, biến nông sản quen thuộc thành "vàng dẻo" với giá trị có thể tăng gấp 10 lần,
thậm chí hơn.
Tiềm năng giá trị kinh tế cao của chuối sấy
Nhận thấy chuối của quê hương mình rất ngon, mẫu mã đẹp, nhưng nếu chỉ bán tươi cho mọi
người ăn thì giá không cao. Nhất là những năm gần đây, chuối khi xuất khẩu sang Trung Quốc
không được làm thủ tục thông quan nên đầu ra khó khăn. Người trồng chuối vì thế cũng nản, bỏ
phí chuối chín ngoài đồng không ít. Với suy nghĩ làm gì để trái chuối quê mình có giá bán cao?
Làm gì để chuối chín không phải vứt bỏ? Tận dụng thế mạnh về nguồn nguyên liệu, HTX An
Quang (Sơn Dương, Tuyên Quang) đầu tư chế biến chuối sấy, đồng thời tận dụng phế phụ phẩm
phục vụ phát triển vùng nguyên liệu, từ đó hoàn thiện quy trình sản xuất tuần hoàn, bảo vệ môi
trường. Các thành viên quyết định đầu tư mua máy móc, thiết bị phục vụ làm chuối sấy khô để
bán ra thị trường.
Qua nghiên cứu thấy rằng trái chuối có nhiều thành phần dinh dưỡng, như nhiều vitamin, khoáng
chất quan trọng như: vitamin B6, vitamin A, vitamin C, protein, sắt, Kali, Mangan, folate,
riboflavin… Mỗi một thành phần dinh dưỡng trong chuối có những tác dụng khác nhau đối với sức
khỏe.
Để so sánh chuối tươi khi nhập số lượng lớn chỉ có giá vài nghìn đồng nhưng khi trải qua quy trình
chế biến chuối khô có giá trị hàng trăm ngàn đồng khi bán ở thị trường trong nước và xuất khẩu.
Đây chính là cơ hội cho các cơ sở sản xuất chế biến chuối khô.
Để chuối sấy thơm ngon, HTX phải chọn quả chuối đủ già, quả to, tròn cạnh, rụng hết râu. Sau khi
chuối chín sẽ sơ chế bằng cách lột vỏ, cắt bỏ đầu đuôi trước khi sấy. Trong quá trình sơ chế
không được sử dụng hóa chất làm mất hương vị tự nhiên của chuối. Tùy vào độ chín của chuối
mà HTX điều chỉnh thời gian, thông thường mỗi mẻ sấy trong khoảng 40 - 45 phút. Nhờ đó, sản
phẩm dần được người tiêu dùng tin tưởng và đánh giá cao.
Đặc biệt, do chuối được sấy bằng phương pháp hiện đại nên loại bỏ hình thức sấy chuối thủ công
gây ô nhiễm môi trường, lại bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Sản phẩm vừa có màu sắc bắt
mắt vừa không bị ám khói.
Trung bình mỗi tháng, HTX sản xuất được 6 tấn chuối khô, tạo việc làm thường xuyên cho các
thành viên và 7 lao động thời vụ, với mức thu nhập từ 4,5 - 5 triệu đồng/người/tháng. Sản phẩm
không chỉ đáp ứng thị trường trong tỉnh mà còn có mặt tại TP Hồ Chí Minh và xuất khẩu sang các
nước Trung Quốc, Malaysia.
Niềm vui của HTX An Quang tiếp tục được nhân lên khi sản phẩm chuối sấy giòn được cấp mã số,
mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm; có chứng nhận sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu sản phẩm.
Hiện, HTX hoàn thiện hồ sơ trình UBND tỉnh đánh giá, xếp hạng sản phẩm chuối sấy trở thành
sản phẩm OCOP. Đây là động lực giúp HTX nâng cao năng lực, cạnh tranh lành mạnh.
Sấy khô chuối bằng tủ sấy sẽ giúp chuối giữ được chất dinh dưỡng và màu sắc
Quy trình sản xuất sạch, chú trọng bảo vệ môi trường góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm
chuối sấy khô của HTX An Quang, góp phần nâng cao giá trị cây chuối ở địa phương, trở thành
một sản phẩm nông sản sạch có thương hiệu trên thị trường. Đây cũng là điều kiện giúp địa
phương giữ vững tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới.
Thời gian tới, HTX tiếp tục đầu tư thêm máy móc, nâng cao chất lượng sản phẩm, sấy thêm một
số loại củ quả như cà rốt, khoai, mít, đáp ứng nhu cầu thị trường. Đồng thời, tăng cường quảng
bá, giới thiệu, tích cực tham gia các hội chợ thương mại, hội chợ kết nối sản phẩm nông sản trên
toàn quốc để sản phẩm chuối sấy giòn An Quang được đông đảo người tiêu dùng biết đến.
Quy trình sản xuất chuối sấy dẻo
Bước 1: Lựa chọn và Chuẩn bị Nguyên liệu
Đây là bước quan trọng nhất, quyết định đến 50% chất lượng của thành phẩm.
Lựa chọn chuối: Các loại chuối có độ ngọt cao, thịt chắc và ít hạt như chuối tiêu (chuối già), chuối
sứ, chuối cau, chuối lùn là phù hợp nhất. Chọn những quả chuối chín vừa tới, vỏ vàng đều, có thể
có vài đốm đen nhỏ (chuối chín trứng cút). Chuối ở độ chín này có lượng đường cao nhất và
hương thơm đậm đà.
Bước 2: Sơ chế
Mục đích là làm sạch và chuẩn bị chuối cho công đoạn sấy.
Rửa sạch: Rửa toàn bộ buồng chuối dưới vòi nước sạch để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất và vi sinh vật
trên vỏ.
Bóc vỏ: Bóc sạch vỏ và các sợi tơ bám quanh quả chuối.
Xử lý chống thâm:
Mục đích: Ngăn chuối bị oxy hóa (thâm đen) khi tiếp xúc với không khí, giúp thành phẩm có màu
đẹp.
Cách làm: Chuẩn bị một chậu nước sạch pha với một trong các dung dịch sau:
Nước muối loãng (phổ biến nhất).
Nước cốt chanh loãng.
Thái chuối đến đâu, ngâm ngay vào chậu nước đã chuẩn bị trong khoảng 5-10 phút.
Thái lát: Thái chuối thành các lát có độ dày đồng đều, thường từ 5mm - 8mm. Có thể thái khoanh
tròn hoặc thái lát dọc theo quả chuối tùy theo mong muốn về hình thức sản phẩm. Sau khi ngâm,
vớt chuối ra rổ và để ráo nước hoàn toàn.
Bước 3: Xếp chuối lên khay sấy
Xếp từng lát chuối lên khay, đảm bảo các lát không bị xếp chồng lên nhau. Việc này giúp không
khí nóng lưu thông đều, chuối sẽ khô đồng nhất.
Bước 4: Sấy khô (Công đoạn chính)
Tùy vào thiết bị và chất lượng mong muốn mà lựa chọn phương pháp sấy phù hợp.
Phương pháp 1: Sấy nhiệt (Phổ biến nhất)
Thiết bị: Tủ sấy nhiệt công nghiệp, lò nướng có quạt đối lưu, nồi chiên không dầu.
Nhiệt độ: Cài đặt nhiệt độ trong khoảng 60 - 75°C. Nhiệt độ quá cao sẽ làm bề mặt chuối se lại
nhanh, hơi ẩm bên trong khó thoát ra, đồng thời làm chuối bị sậm màu.
Thời gian: Từ 6 - 12 giờ, tùy thuộc vào độ dày của lát chuối, độ ẩm của không khí và công suất
máy.
Lưu ý: Sau khoảng 3-4 giờ, nên mở lò và lật/trở mặt các lát chuối để đảm bảo chúng khô đều cả
hai mặt.
Phương pháp 2: Sấy lạnh (Cho sản phẩm cao cấp)
Thiết bị: Máy sấy lạnh (máy sấy bơm nhiệt).
Nhiệt độ: Sấy ở nhiệt độ thấp hơn, khoảng 35 - 50°C.
Ưu điểm: Giữ được màu sắc tươi sáng, hương vị và hàm lượng dinh dưỡng của chuối tốt hơn sấy
nhiệt.
Nhược điểm: Thời gian sấy dài hơn và chi phí đầu tư máy móc cao hơn.
Bước 5: Làm nguội và Kiểm tra chất lượng
Làm nguội: Sau khi sấy xong, lấy các khay chuối ra khỏi máy và để nguội hoàn toàn ở nhiệt độ
phòng. Đây là bước bắt buộc để tránh hiện tượng chuối bị "đổ mồ hôi" (hấp hơi) khi đóng gói, gây
ẩm mốc.
Kiểm tra thành phẩm:
Màu sắc: Vàng nâu hoặc vàng óng, đều màu.
Độ dẻo: Dẻo, dai, không bị khô cứng hoặc ướt dính tay. Bẻ miếng chuối không gãy.
Vị: Ngọt đậm, thơm đặc trưng của chuối.
Độ ẩm: Độ ẩm tiêu chuẩn cho chuối sấy dẻo là khoảng 15-25%.
Bước 6: Đóng gói và Bảo quản
Đóng gói: Cho chuối vào các loại bao bì như: túi zip, túi PA hút chân không, hũ nhựa PET/thủy
tinh. Hút chân không là phương pháp tối ưu nhất để kéo dài thời gian bảo quản và giữ chất lượng
sản phẩm tốt nhất.
Dán nhãn: Dán nhãn mác ghi rõ thông tin sản phẩm, ngày sản xuất, hạn sử dụng, thành phần,
hướng dẫn bảo quản.
Bảo quản: Lưu trữ thành phẩm ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Để có được những sản phẩm chất lượng, mỗi cá nhân, cơ sở sản xuất nên đầu tư cho xưởng
những thiết bị hỗ trợ giúp đẩy nhanh quy trình sản xuất cũng như đảm bảo chất lượng của sản
phẩm. Nếu Quý vị đang tìm hiểu đến các loại thiết bị sản xuất sấy khô thực phẩm, sấy khô nông
sản, hải sản... Xin vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất.
CÔNG TY CP CÔNG NGHỆ KAG VIỆT NAM
Hotline: 0904685252
Website: www.maythucphamkag.com - www.xuyena.vn
Email: Kagtecgvn@gmail.com
Địa chỉ: Số 115, ngõ 509 Vũ Tông Phan, Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội